TOKİ’den Doğu’ya 7 Şehir Büyüklüğünde Proje!

TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan, "Doğu'da 700 bin ailenin ikâmet edeceği, 100 bin nüfuslu 7 şehir büyüklüğünde konut ürettik" dedi...

81 ilde 3 bin 116 şantiyesi bulunan ve yaklaşık 50 bin kişiye istihdam sağlayan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da bugüne kadar yaklaşık 18.3 milyar liralık yatırıma imza attı. Bölgede toplamda 136 bin 771 konut inşaatına başladıklarını söyleyen TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan, "Doğu'da 700 bin ailenin ikâmet edeceği ve 100 bin nüfuslu 7 şehir büyüklüğünde konut ürettik. Üretmeye de devam ediyoruz" dedi. Başkan Turan TOKİ'nin yatırımları hakkında röportaj verdi.

Yeni dönemde geliştirdiğiniz üretim disiplinleri nelerdir?
2014'ün ilk yarısında yeni üretim disiplinleri ve üretim modelleri hayata geçirmeye başladık. Toplumsal beklenti ve duyarlılıklara saygılı şehirler inşa etme kararlılığımızı vurguladık. Bu doğrultuda yatay mimari, yöresel mimari, semt kültürünü barındıran mahalle konsepti ve kalite unsurlarını temel hareket noktalarımız olarak belirledik. Artık üreticilerimiz de TOKİ'nin kalitede yeni bir safhada olduğunu çok iyi biliyor, bu temel parametre ışığında bizimle işbirliğine girebiliyorlar. TOKİ olarak, genel şehir planının elverdiği alanlarda, yatay mimari yaklaşımla çok katlı olmayan üretimler hayata geçiriyoruz. Kuşkusuz metropoller gibi istisnai bölgeler vardır, ama şunu özellikle vurguluyoruz, şehirlerdeki en yüksek binalar TOKİ'nin geliştirdikleri olmayacak.

İnşaat sektöründe yatırımlarınızın bedeli ne kadar?
TOKİ, inşaatlar için hak ediş olarak yaklaşık aylık 600 milyon ödeme yapıyor. Son 8 ay içinde 4.6 milyar kaynak aktarıldı. 2014 yılında ise aktarılan miktar 7.5 milyar TL. TOKİ 2003-2015 yılları arasında ise toplamda inşaat sektörüne 72 milyara yakın yatırım yaptı.

Mülteci merkezleri ile ilgili çalışmalarınız neler?
TOKİ olarak Suriye'den gelen barınmacılar için Kilis, Şanlıurfa ve Malatya'da dört ayrı bölgede konteyner ve altyapılarını hazırlayarak teslim ettik. Bu yaşam alanlarının içinde okullar, sağlık ocakları, camiler, emniyet müdürlüğü hizmet binaları, protokol ağırlama binaları, ısı merkezleri, depolar, gözetleme kuleleri ve diğer hizmet binaları yer alıyor. Bundan sonra Göç İdaresi'nin mülteci kamplarıyla ilgili çalışmalarında ikili protokollerimiz olacak. Göç İdaresi Başkanlığımız ve TOKİ olarak ortak çalışmamız devam ediyor.

Doğu ve Güneydoğu'daki yatırımlarınız hakkında bilgi verir misiniz?
TOKİ eliyle DAP ve GAP illerimize yaklaşık 18.3 milyar liralık yatırım yapıyoruz. Bunun 11.2 milyar lirası DAP, 7.1 milyarı ise GAP kapsamında. Şu ana kadar Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri'ne toplamda 136 bin 771 konut başlattık. Bu konutların 116 bin 89'unu teslim ettik. Yani buralarda yaklaşık 700 bin ailenin ikâmet edeceği ve yüz bin nüfuslu 7 şehir büyüklüğünde konut ürettik ve üretmeye de devam ediyoruz.

TOKİ'nin sağlık alanında yatırımları nelerdir?
TOKİ gelecek 50 yılın sağlık tesislerinin yapımında önemli bir rol alıyor. İhale ettiğimiz 266 hastane, 95 sağlık ocağının büyük bir kısmı bitirildi, bir kısmının inşaatı devam ediyor. Sağlık Bakanlığı ile yapılan protokoller doğrultusunda şu ana kadar 140 hastanenin yapımı tamamlanarak teslim edildi. Diğer hastaneler de süresi içinde tamamlanarak teslim edilecek.

Stadyum inşaatlarınız hangi seviyede?
Yapımını sürdürdüğümüz UEFA standartlarında 20 stadyum tamamlandığında, sporcularımızın ve sporseverlerin beklentisini karşılayacak önemli eserler olarak Türk sporuna hizmet edecekler. Örneğin Sivas, Antalya ve Hatay statları güneş panelleriyle enerjisini sağlayacak, Trabzon Stadı kendini ve havayı temizleme özelliği bulunan "smart roof" sistemiyle, ülkemizin örnek spor tesisi olacak. Şu ana kadar teslim edilen iki stadyumun ardından Antalya Stadyumu teslim edilecek.

Emekliler ile ilgili projeleriniz hayata geçti mi?
Sayın Başbakanımızın müjdelediği 200 bin yeni konut ile başta emeklilerimiz olmak üzere, dar gelirli vatandaşlarımızı 250 TL taksitle yuva sahibi yapmak için faaliyetlerimizi hızlandırdık. Özellikle emeklilerimizin konut ihtiyacını dikkate alarak yaptığımız planlamalar doğrultusunda, Anadolu'nun farklı illerinde başlattığımız konut satışlarında emeklilerimize kontenjan ayırıyoruz. Pek çok şehrimizde emeklilerimize özel yüzde 25'ye yakın kontenjanla ve uzun vadeli ödeme koşularıyla konut satışını gerçekleştiriyoruz.

Farklı sektörlerde çalışan alt gelir grubu vatandaşlar ile ilgili çalışmalar yapılıyor mu?
Turizm sektöründe çalışan alt gelir grubundaki emekçilerimizi, 250 ila 400 lira arasında taksitlerle ve ödemeleri konutlarına taşındıktan sonra başlamak kaydıyla ev sahibi yapacağız. İlk etapta 5 bin konutluk arazi üretme noktasında çalışma yaptık. Proje çalışmalarının tamamlanmasıyla 2016'nın ilk 6 ayı içinde çalışmaya start vereceğiz. Şu anda organize sanayi çalışanları için 428 konut inşa ediliyor.

TOKİ 'nin kentsel dönüşümde önceliği nedir?
Kentsel dönüşüm çalışmalarında aktif bir süreç içindeyiz. 37 şehrimizde 106 alan ve 38 bin bina "riskli" ilan edildi. 2023 yılına kadar yaklaşık 6.5 milyon konutun yıkılıp, yeniden inşası gerekiyor. TOKİ olarak önceliğimizi "deprem kuşakları" olarak belirledik. Türkiye'nin üzerinde bulunduğu fay hatlarını yansıtan 5 ana deprem bölgesini, 1'inci dereceden 5'inci dereceye, risk oranlarını esas alarak planladık. Risk bölgelerine göre 171 bin konutluk kentsel dönüşüm çalışmamız devam ediyor. Bugün ağırlıklı Anadolu olmak üzere, 57 şehrimizde 107 yerel yönetimle işbirliği içinde 377 kentsel dönüşüm projesi yürütüyoruz.

İstanbul ile ilgili çalışmalarınız ve hedefleriniz nelerdir?
20 bini aşan konut uygulamasıyla, İstanbul'daki en büyük bölgelerden biri olan Kayabaşı'nda yeni üretimlerimiz devam ediyor. Satışını yaptığımız bin 500 konutun ardından 2 bin 512 adet yeni konutun inşaatına başladık. Bunun yanında 448 adet yeni konutun yer teslimini yaptık. En kısa sürede yapımına başlanacak. İstanbul için hedefimiz 7 bin 500.
Yurtdışındaki çalışmalarınız nelerdir?
TOKİ yurtdışından ilgi ile izleniyor. Bölge ülkeleri başta olmak üzere yaklaşık 93 ülke ile görüşmemiz oldu. Afganistan, İran ve Afrika ülkelerinde bu alandaki yetkili heyetler ile bilgi ve tecrübemizi paylaşıyoruz. Ayrıca Türk iş dünyası, uluslararası ölçekte imkân ve kabiliyetlerini değerlendirmede TOKİ'den beklentilerini dile getiriyor. Özellikle iş dünyasını temsil eden STK'ların çalışma grupları ile konut sektörü ve bunu besleyen alt sektörlerin yurtdışı açılım imkânlarını ele almak üzere değerlendirmelerimiz oluyor.

TOKİ istihdama ne kadar katkı sağlıyor?
Bugün Türkiye'nin her şehrinde yüzlerce şantiyede faaliyet gösteriyoruz. Bu tablo ortaya konan çabanın ekonomik boyuttaki değeri bir yana sosyal açıdan da yarattığı katma değerin göstergesi niteliğinde. Yaklaşık 50 bin kişiye istihdam imkânı sağlıyoruz. 700'e yakın aktif projemiz var. 400- 450 civarında müteahhidimiz bulunuyor. TOKİ projelerini üstlenen firmaların direkt çalıştırdığı sigortalı sayısı yaklaşık 50 bin kişi. Yan sektörler hariç, bugün 12 bin 500 aile, TOKİ aracığıyla gelir sağlıyor.