Rant Vergisi Nedir, Kimler Etkilenir?

İmar değişikliğinin yapılması sonucunda ortaya çıkan, eski ile yeni arasındaki farkın yansıtıldığı rant vergisi arsa sahibine yansıtılıyor. Örneğin, bir arsanın yanında yol yapımına başlanması durumunda vatandaş belediyeye başvuru yaparak imar değişikliği isteyebiliyor.  

Ortaya çıkan bu durumda ise eski değer ile yeni değer arasındaki fark vergilendirilerek, arsa sahibine ödetiliyor. İmar değişikliğinde payın belirlenmesinde ise yapılacak değişikliğin kim tarafından olduğu belirleyici rol oynuyor. İmar değişikliğinin belediye tarafından yapıldığı durumlarda değer artış payı %40 ile %60 arasında; vatandaşın isteği üzerine gerçekleştirilmesi durumunda ise %80 ile %100 arasında belirleniyor. Yapılan son açıklamalara göre ortaya çıkan bu farkın yalnızca parasal olarak değil, arsa ya da ev olarak da ödenebileceği belirtiliyor.

Değer artış payının sebebi

Büyükşehirler başta olmak üzere sık sık imar değişikliğinin ortaya çıkması rant konusunu da gündeme getiriyor. Bu duruma göre herhangi bir arsa ya da binanın çevresinde değişiklik yapılması durumunda değer artışını söz konusu oluyor. Örnek olarak iki katlı bir binaya sahip olan vatandaş imar değişikliği sonrası artık 10 katlı bir yapının sahibi olduğu için aradaki rant yalnızca arsa sahibine kalıyordu. Kamu ise bu değer artışındaki payını 2015 yılında getirilen rant vergisi düzenlemesi ile almaya başladı. yeniemlak.com

Değer artışı uygulaması

Meydana gelecek değişikliğin, 14 Ocak 2015 tarihinden itibaren geçerli olan rant vergi sistemine göre vatandaşın talep etmesi ya da belediye tarafından belirlenip yürürlüğe konulması gerekiyor. Bu duruma göre gerçekleşecek değişiklikler, komple imar planının bütününde, belli bir kısmında ya da bulunduğu bölgede yapılabiliyor.

Yapılacak imar değişikliğinde ise arsanın büyüklüğü ile ilgili şartlar var. Yasaya göre imar değişikliği belediye tarafından talep aranmaksızın yapılacaksa değişiklik yapılacak sahanın 50 bin metrekareden büyük olması gerekiyor. Eğer bu imar değişikliği bireysel başvuruya göre yapılacaksa sahanın 50 bin metrekareden küçük olması şart koşuluyor.

Rant vergisi ödeme zamanı ve takibi

Rant vergisi, yapı ruhsatı alırken ya da yapının ilk satışında ödeniyor. Belirlenen miktarın ödemesi nakit veya kat karşılığı şeklinde yapılabiliyor. Yapı sahiplerinin ödemelerinde kolaylık sağlanması için bu miktar 1 yıl boyunca eşit şekilde taksitlendirilebiliyor. Ödemenin yapılmaya başlanmaması durumunda taşınmaz satılamıyor ya da ruhsat verilmiyor. Bulunduğu bölgede iar değişikliği olup olmadığını öğrenmek isteyen vatandaşlar ise belediyelerin internet sitelerinden bu bilgiye ulaşabiliyor. Ayrıca muhtarlıklar ve yerel gazetelere de bu konuyla ilgili ilanlar veriliyor.

Emlak sahipleri ve gayrimenkul sektörünü etkilemiyor

Rant vergisinin bir taşınmazdan ya da arsadan alınabilmesi için öncelikle arazinin imar geçirmesi ya da mevcut arsa veya yapının imar değerinin arttırılması gerekiyor. Mevcut emlak sahipleri ve gayrimenkul sektörü bu durumdan etkilenmiyor. Arsaya inşaat yapan müteahhitlerle konunun bir ilgisi bulunmadığından emlak fiyatlarında da değişiklik yaşanmıyor.