'Konut yaparken sözleşmeden dönmenin bedeli 12 ay sonra yüzde 10 olmalı'

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Dr. Feyzullah Yetgin, konutta sözleşmeden dönme cezasının 12 ay sonrası yüzde 10 olması gerektiğini dile getirdi. 

AA muhabirine açıklama yapan Feyzullah Yetgin, "Yüzde 2 olarak belirlenen herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme cezasının yapılacak yasal değişiklikle 2 aya kadar yüzde 2, 2-12 ay yüzde 5, 12 ay ve sonrası yüzde 10 mertebelerine çıkarılması, sektörün sağlıklı gelişimi adına önemli bir adım olacak" şeklinde konuştu. 

Yetgin, sözleşmeden dönme hakkının firmalar üzerinde ağır yükümlülükler getirdiğinin altını çizerek, yatırımcının ön ödemeli konut satışlarından gelecek tahsilat rakamlarına güvenerek imalata başladığını, imalat hızını da buna göre belirlediğini, sözleşmeden dönme hakkının ise bu sözleşmelere güvenerek imalat yapmış olan yatırımcıları zor durumda bıraktığını da sözlerine ekledi. 

Özellikle faiz artışları ve kur baskısı gibi dönemlerde alıcılar tarafından yaygın olarak kullanılabilen bu imkan nedeniyle yüklenici-satıcıların zaman zaman zorlandığını da belirten Feyzullah Yetgin, bazen iflas noktasına kadar geldiğini, adeta ekonomik krizin faturasını tek başına yüklenmek durumunda kalabildiğinin altını çizdi. 

Yetgin, alıcının satın aldığı bağımsız bölümün prim yapması durumunda bu kazançtan faydalandığını ancak genel ekonomik nedenlerle olsa da teslim tarihine kadar bir kazanç elde edememesi halinde çok küçük bir maliyete katlanarak sözleşmeden dönebildiğini belirterek, "İşin bir diğer yönü de bu hakkın yaygın olarak ve teslim tarihine kadar uzun bir dönemi kapsayacak şekilde kullanılması, işin bitirilmesini de akamete uğratabileceğinden projeden konut satın alan ve ödemelerini düzenli olarak yapan diğer alıcıların da mağdur olmasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle sözleşmeden dönmenin sonuçlarının ağırlaştırılması, yalnız yüklenici satıcının değil, borcunu düzenli olarak ödeyenlerin haklarını korumak açısından da zorunludur. Ayrıca, yatırımcıların ekonomik göstergelerdeki zayıflama dönemlerinde diğer tüm tarafların da yaşadığı sıkıntıların üzerine bir de bu yükü tek taraflı olarak yüklenmesinin haksız bir uygulama olacağını düşünüyoruz" dedi. 

"KADEMELİ GERİ ÖDEME SÜRESİ BELİRLENMELİ"

Söz konusu nedenle sözleşmeden dönme durumunda talep edilecek tazminat için mevzuatta yer alan yüzde 2 oranının, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da yapılacak bir değişiklik ile sözleşme akdi üzerinden geçen zaman gözetilerek kademeli olarak artırılmasının daha adil bir düzenleme olacağı görüşünde olduklarına da değinen Yetgin, "Sektör temsilcileri olarak, her iki tarafın (yatırımcı ve tüketici) haklarının adil bir şekilde gözetilmesi için sözleşmeden dönülmesi durumunda tüketiciye iade edilecek tutarın büyüklüğüne göre kademeli bir geri ödeme süresi belirlenmesinin daha uygun bir düzenleme olacağına inanıyoruz" diye kaydetti.

Yetgin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 44'üncü ve Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelik'te, "devir veya teslim süresi 36 ayı geçemez" hükmünün yer aldığını anımsatarak, "Ancak yüksek katlı projelerde günümüz mühendisliği ile 36 ay içerisinde projenin tamamlanması mümkün olmuyor. Kısıtlı zamanlarda yapılan imalatlar nedeniyle iş sağlığı ve güvenliği konusunda zafiyetler meydana geliyor. Konutun 36 ay içerisinde devir veya teslim edilmesi zorunluluğu ile ilgili önerimiz; belirli kat ve/veya inşaat alanı olan yapılar için derecelendirme yapılarak 36 aydan 48 aya uzanan bir teslim süresinin öngörülmesi" ifadelerini kullandı. 

Söz konusu kanunun 45'inci maddesinin üçüncü fıkrasında, tüketicinin haklı neden olmaksızın dahi sözleşmeden dönmesi durumunda ödenmiş olan bedellerin 90 gün içerisinde iade edilmesi gerektiğinin yer aldığını söyleyen Yetgin, "Yatırımcılar, ön ödemeli konut satış gelirlerine dayanarak nakit akış planlarını yaparken, imalat programı da nakit akışına uygun şekilde oluşturuluyor. Bu nedenle teslim tarihine kadar gerçekleşebilecek böyle bir risk için 90 gün gibi kısa bir sürede iade zorunluluğu, inşaat şirketlerinin yatırım planları ve nakit dengesi üzerinde büyük bir belirsizlik oluşturuyor. Nitekim söz konusu kanunun ilk halinde 30 aylık bir süre (teslim tarihine kadar ibaresi ile) öngörülmüştü. Bu konuda ise sözleşme bedelinin yarısından daha az bir bedelin ödenmiş olduğu durumlarda 180 gün, sözleşme bedelinin yarısı ve daha fazlasının ödenmiş olduğu durumlarda 360 gün içerisinde iade yükümlülüğü getirilmesini öneriyoruz" dedi.