Toki Kentsel Dönüşüm Projelerinde Merak Edilen 10 Soru

İşte Toki kentsel dönüşüm projelerinde en çok merak edilen sorular ve yanıtları....

1. Toki kentsel dönüşüm projesi nedir?
Toki'nin belediyelerle işbirliği içinde gerçekleştirdiği gecekondu dönüşüm/yenileme projelerine deniliyor. Bu projelerde konut ve sosyal donatı alanları Toki tarafından yapılyor, belediyeler ise hak sahipliği tespit ve taşınmazlara ait değerleme işlerinde Toki ile müşterek çalışarak alanın tasfiyesini, gerekli olduğu hallerde geçisi iskan yardımını ve genel altyapı hizmetlerinin teminini üstleniyor.

2. Toki kentsel dönüşüm projelerinde aranan özellikler neler?
Teknik verilere bağlı olarak tasfiyesi zorunlu alanlar, afet bölgeleri ile kentsel arazi değeri yüksek fakat yapılaşma kalitesi düşük ve kentsel kimliğe uyumsuz alanlar bu projelere konu olabiliyor.

3. Dönüştürülmesi gereken alanları kim belirliyor?
Belediye tespit ediyor. Toki belediyeden gelen başvuru üzerinde yerinde inceleme yapıyor ve değerleme raporu hazırlıyor. Sonrasında Toki ile belediye arasında imzalar atalıyor ve proje uygulamaya konuluyor.

4. Hak sahipliğini kim belirliyor?
Toki ve Belediyeler tarafından tespit ediliyor. Kurulan ortak bir komisyon tarafından kimin projeden hak talep edip etmeyeceği belirliniyor.

5. Bedel tespiti nasıl yapılıyor?
Toki kentsel dönüşüm projelerinde bedel tespiti tapulu yapılar için arsa, bina ve eklenti olarak hesaplanırken, kendisine ait olmayan arazi üzerinde tapusuz binası olanlara sadece enkaz değeri üzerinden yapılıyor. Mülkiyeti yapı sahibine ait olmayan durumda, arsa için değil yapı için bedel tespit edilirken bedel; yapının metrekare büyüklüğüne göre değişiyor. Bu hesaplar o yıla ait Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri üzerinde, binanın yaşı, cinsi, eksik imalatı ve yapım tarzına göre yapılıyor.

6. Hak sahibi tespit edilen bedel karşılığında nasıl yeni konut alacak?
Borçlanma usul ve esasları Toki tarafından belirleniyor. Toki'nin maliyet bedelleri dikkate alarak tespit ettiği konut satış bedelinden hak sahiplerine ait taşınmazlar için belirlenen arsa, bina ve eklentisine ait bedel düşülüyor ve tespit edilen borç için vadeli satış yöntemi uygulanıyor. Hak sahiplerine bu farkı küçük taksitlerle, uzun vadeli olarak ödeme imkanı sunuluyor. Ayrıca hak sahibine ait taşınmazın gayrimenkul değeri ile orantılı bölgeleme yapılarak taşınmazın imar durumu ve bölgesel anlaşma oranı dikkate alınarak belirleniyor. Katsayı ile bulunan bitmiş inşaat metrekaresine, enkaz bedeli toplamında oluşan bedel karşılığında inşaat alanı dahil edilerek belirlenen yüz ölçüm karşılığında da uzlaşılıyor.

7. Yeni konut aynı alanda mı yoksa başka bir yerde mi veriliyor?
Toki kentsel dönüşüm projeleri, boşaltılacak alanın niteliğine, konut yapımına uygun olup olmama özelliğine göre biri "Başka alana taşıyarak dönüşüm" diğeri ise "Yerinde dönüşüm" şeklinde yapılıyor.

8. Dönüşüm sürecinde hak sahiplerinin ikameti nasıl sağlanıyor?
"Başka alana taşıyarak dönüşüm" modelinde alan tasfiyesi, yeni konutların inşaatlarının tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilmesinden sonra yapılıyor. Yerinde dönüşüm modelinde ise yeni konutların yapımı tamamlana kadar geçici konut tahsil ediliyor. Kiralar Toki ve belediyeler tarafından ödeniyor.

9. Bir hak sahibi birden fazla konut alabilir mi?
Proje bazında kurulan komisyon tarafından belirlenen arsa ve bina değerinin Toki tarafından belirlenecek konut fiyatının yüksek çıkması durumunda hak sahiplerine tespit edilen değere denk gelecek sayıda konut verilebilmesi için gerekli düzenleme idarece yapılıyor.

10. Aynı taşınmaz üzerinde hissedar olan kişiler projeden nasıl yararlanıyor?
Komisyonca yürütülen değerleme işlemlerinde mevcut hisse oranları gözetilerek konutlarla ilişkilendiriliyor. Hisseler karşılığı takdir edilen bedeller ile hak sahipleri borçlanma seçeneklerini kullanıyor.

HABER: Şengül KIRMIZITAŞ