Kat Mülkiyeti Nedir?

İnşaat çalışması tamamlanan bir binanın iskan belgesinin alınmasının ardından kat mülkiyeti tapusuna geçiş işlemi gerekmektedir. Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş zorunlu olmakla beraber kat mülkiyeti alınmaması durumda cezai yaptırımlar uygulanır. Ayrıca kat mülkiyeti almak için bazı şartların yerine getirilmesi ve başvuru işlemlerinde bazı belgelere de ihtiyaç duyulmaktadır.

Konut ve işyeri sahiplerinin alması zorunlu kılınan kat mülkiyetinin ne olduğunu ve nasıl alındığını sizler için haberimizde açıkladık.

KAT MÜLKİYETİ NEDİR?

1966 yılında yürürlüğe giren 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 1. maddesinde yer alan tanımlamada kat mülkiyeti şu şekilde ifade edilmektedir: ''Tamamlanmış bir yapının kat, daire, iş bürosu, dükkân, mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından, bu Kanun hükümlerine göre, bağımsız mülkiyet hakları kurulabilir.''

Kanun maddesi bu şekilde belirtilmiş olan kat mülkiyeti kavramının daha sade anlatımı, inşaat çalışması sona ermiş konut veya işyeri gibi taşınmazların sahibi ya da sahipleri tarafından o binanın bağımsız alanları üzerinde mülkiyet hakları bulunabilir. Örnek ile açıklamak gerekirse: İnşaat çalışması tamamlanmış ve gerekli mevzuatlara uygun hale getirildikten sonra iskan belgesi alınmış bir apartmanın kat sahipleri, kendi dairelerinin tapusunu kat mülkiyeti olarak üzerlerine alabilirler.

KAT MÜLKİYETİ İÇİN BELİRLENEN ŞARTLAR NEDİR?

Kat mülkiyetinin alınabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle kat mülkiyeti alınacak binanın inşaat çalışmaları tamamlanmış olması ve iskan belgesinin de alınmış olması gerekmektedir. İskan belgesi alınan bir binada kat mülkiyeti alımı için taşınmazda birden fazla hak sahibi varsa onların da imzası olan dilekçeyle kat mülkiyeti başvurusunda bulunabilirler. İnşaat çalışmasının bitmesi ve iskan belgesinin alınması dışında kat mülkiyeti alınmasında belirlenen diğer şartlar şu şekildedir:

   1. Binada bölümlerin bağımsız olması
   2. Ana yapının kagir (yığma taştan yapılmış yapı) durumunda olması
   3. Kat mülkiyeti alınacak binanın tümünün kat mülkiyetine çevrilmesi

KAT MÜLKİYETİ ALMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Kat irtifakından kat mülkiyetine geçilecek yapının bağlı olduğu tapu müdürlüğüne, bina maliklerinin imzalı dilekçesi ile başvurularak kat mülkiyeti alınabilir. Kat mülkiyeti almak için bazı belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu belgelere gerek duyulmadan önce binadaki inşaat çalışmasının tamamlanmış olması ve kat irtifakı durumunda bulunan yapının kat mülkiyetine geçişe hazır halde olması gerekmektedir. İşte kat mülkiyeti almak için gerekli o belgeler:

   1. Bina yönetim planı
   2. Bina inşaat projesi
   3. Vaziyet planı
   4. Yapının kullanım hakkını tescilleyen iskan belgesi
   5. Bina maliklerinin nüfus cüzdanı ve vesikalık fotoğrafları
   6. Yapı üzerinde yer alan bağımsız bölümlerin kat, daire, arsa payı gibi özelliklerini belirten (sıra numarası gibi) listesi.

KAT MÜLKİYETİ VE KAT İRTİFAKI ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Kat mülkiyeti inşaat çalışmaları tamamlanmış ve yapı iskan belgesinin alınmış binalar için belirlenen mülkiyet hakkıdır. Kat irtifakında ise karşımıza inşaatı tamamlanmayan yapılar çıkmaktadır. Kat irtifakında inşaat çalışmaları süren yapı üzerinde kurulan mülkiyet hakkı elde edilir.

Kat irtifaklı yapının kat mülkiyetine geçilmesi zorunludur. Eğer binada inşaat çalışmaları tamamlanmış ve iskan belgesi alınmışsa artık o yapı maliklerinin kat mülkiyeti alması gerekmektedir. Buna göre kat irtifakı, inşaat çalışması bitmemiş ve oturma izni henüz alınmamış durumlarda geçerli olup kat mülkiyeti, bu durumların sonrasında gerekli duyulan tapu çeşididir.

KAT MÜLKİYETİNE GEÇİLMESİ DURUMUNDA EMLAK VERGİSİ ARTAR MI?

Kat irtifaklı bir yapıdan kat mülkiyetine geçilmesi durumunda emlak vergisinde artış olup olmayacağı merak konusu haline gelir. Kat mülkiyetine geçildiğine emlak vergisinde artış olur. Çünkü kat irtifakında arsa payına malik olunurken kat mülkiyetine geçildiğinde inşaat çalışmaları tamamlanmış bina için de vergi ödemek durumunda kalınıyor. Bu sebepten ötürü kat mülkiyetine geçildiğinde emlak vergisinde artış görülmektedir.

Söz konusu emlak vergisinde artış yaklaşık 8 ila 10 kat civarında olmaktadır. Örnekle artışı açıklamak gerekirse, kat irtifakı durumunda emlak vergisi 20 TL olan bir evin, kat mülkiyetine geçişi durumunda hem değeri artar hem de vergisi 20 TL'den 200 TL seviyesine çıktığı görülecektir.

KAT MÜLKİYETİ MASRAFLARI NE KADAR?

Kat irtifakına sahip bir yapının kat mülkiyetine geçilmesi işleminin mali yükümlükleri vardır. Kat mülkiyeti masrafları, yapının bulunduğu il, ilçe hatta semtine göre değişecek masrafları bulunmaktadır.

Yukarıda da değindiğimiz gibi kat mülkiyeti masrafları yapının bağlı olduğu belediyeye göre değişiyor. İstanbul'daki bir yapının kat mülkiyeti masraflarını ele alırsak, 5-6 bin TL'lik bir masraf karşımıza çıkmaktadır.

KAT MÜLKİYETİ ALINMAZSA CEZA ÖDENİR Mİ?

Kat mülkiyeti tapusu ile daire sahibi olmanız resmileşirken yapı üzerindeki daire numaranız da belli olur. İnşaat çalışmaları sona eren ve iskan belgesi çıkartılan bir bina için kat mülkiyeti tapusu alınması zorunludur.

Satın alınan konutun satın alma işleminden 1 ile 2 yıl içerisindeki sürede kat mülkiyeti alınması kanunun zorunludur. Eğer bu süre zarfında kat mülkiyetine geçilmezde 1000 TL'lik bir ceza ortaya çıkacaktır.

Bazı durumlarda henüz bina inşaat çalışmaları sürerken yani kat mülkiyetine geçilmemişken daireniz, kat irtifakı durumunda binadaki başka birisi adına kaydedilmiş olabilir. Kat mülkiyetine geçişte bu gibi hatalar da görülebiliyor. Bu sorunu ortadan kaldırmak için mal değişimi yapmak gerekmektedir. Bu işlemin de bir maliyeti bulunmaktadır.