Tarlabaşı Yenileme projesi yargı kararıyla iptal edildi

GAP İnşaat tarafından üstlenilen ‘Tarlabaşı Yenileme’ projesinin yargı kararıyla iptal edildiği bildirildi. Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası İstanbul Şubesi tarafından yapılan açıklamada projenin İstanbul 3. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildiği belirtildi.

Toplam 20 bin metrekare alanda gerçekleştirilecek olan Tarlabaşı yenileme projesi 269 binanın, sokakların ve altyapısının yenilenmesi işlerini kapsıyordu. Toplam 500 milyon TL yatırım maliyetiyle yürütülecek olan proje kapsamında binlerce ev boşaltılmıştı.

Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası İstanbul Şubesi’nden konuyla ilgili yapılan yazılı açıklama ise şu şekilde:

“Beyoğlu Kentsel Sit Alanı içerisinde kalan ve 209’u Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurullarınca kültür varlığı olarak tescil edilmiş bulunan 269 binayı ve binlerce yoksul insanı kapsayan alan, 28.03.2006 gün ve 26122 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararı ile yenileme alanı ilan edilmiş ve bilahare bu alan hukuka uygunluğu tartışılır bir biçimde acele kamulaştırma kapsamına da alınmış ve hukuksuz olarak yıkımlar ve inşaatlar başlatılmıştı.

İstanbul’a karşı sürdürülmekte olan ihanetlerin en önemlilerinden birisi olan; bölge halkı, ilgili bilim insanları, hukukçular, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluşların tüm ısrarlarına karşın 5366 sayılı yasanın bütün çelişkilerini taşıyan Beyoğlu İlçesi, Tarlabaşı Yenileme Alanı sınırları içinde bulunan 360, 361, 362, 363, 385, 386, 387, 593, 594 sayılı adaları kapsayan alana ilişkin yenileme projelerinin uygun bulunmasına dair İstanbul Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 30.11.2007 günlü, 26 sayılı kararının ve kararın eki avan projelerin iptali istemiyle Odamız tarafından mahalle sakinlerinin müdahilliği ile 18.04.2008 tarihinde dava açılmış;

İstanbul 3. İdare Mahkemesi ise 16.06.2010 tarihinde “… tescilli yapıların imar hakları kısıtlanmış yapıların da değerlendirilebildiği ve hukuki kuralların oluştuğunun dosyadaki avan projelerde görüldüğü, yapılan uygulamanın planlama ilke ve tekniklerine uygun olduğu ve yapılan düzenlemede üstün kamu yararı bulunduğu…” yönündeki mesleki ve bilimsel açıdan kabulü mümkün olmayan bilirkişi raporunu dayanak alarak davanın reddine karar vermişti.

Bu talihsiz karar Odamız tarafından 01.12.2010 tarihinde temyiz edilmiş ve temyiz incelemesini gerçekleştiren Danıştay 14. Dairesi’nin verdiği kararda “anılan mevzuat hükümleri uyarınca; sit alanları ile sit alanlarına ait koruma alanlarının bölgenin gelişimine uygun olarak yeniden inşa ve restore edilerek, bu bölgelerde konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donatı alanları oluşturulması aşamasında hazırlanan yenileme projelerinin, söz konusu alanları, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamaları, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projeleri, uygulama etap ve programları, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımı, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımları gibi hususları düzenleyen koruma amaçlı imar planlarına dayanması, söz konusu plan ilkeleri çerçevesinde hazırlanarak planla bütünlük oluşturmasının gerektiği açıktır “ ifadeleri ve Danıştay 14. Dairesi’nin 16.04.2015 gün, 2013/5750 esas ve 2015/3121 karar sayılı kararı ile bozularak dava yeniden görülmeye başlamıştı.

Danıştay kararıyla yeniden görülen dava sonucunda;

T.C İstanbul 3. İdare Mahkemesi 16.10.2017 tarihinde 2017/2272 sayılı oybirliği ile aldığı karar ile; Beyoğlu İlçesi, Tarlabaşı Yenileme Alanı sınırları içinde bulunan 360, 361, 362, 363, 385, 386, 387, 593, 594 sayılı adaları kapsayan alana ilişkin yenileme projelerinin onaylandığı tarihte Koruma amaçlı imar planlarının bulunmadığı, proje onay tarihinden sonra onaylanan 21.05.2009 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli ve 21.12.2010 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Beyoğlu Kentsel Sit alanı Koruma amaçlı Nazım Ve Uygulama imar planlarının İstanbul 10. İdare Mahkemesi tarafından 12 Nisan 2017 tarihinde iptal edildiğinden de bahisle; dava konusu kurul kararı ve eki yenileme projelerinin planlama esaslarına kamu yararına ve hukuka aykırı olduğu sonucuna vararak iptal etmiştir. Basının ve kamuoyunun bilgisine sunulur."

PROJE SÜRECİ NASIL İŞLEDİ?

Tarlabaşı proje alanı, 16.06.2005 tarih ve 5366 sayılı kanuna dayanarak 20.02.2006 tarih ve 2006/10172 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Yenileme Alanı ilan edilmişti. Mart 2007'de yapılan ihaleyi Çalık Holding kazanmıştı. Proje, 30 Kasım 2007'de İstanbul Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulu'nca onaylanmıştı. 9 adayı kapsayan bölge için hazırlanan projeler Beyoğlu Belediye Meclisi'nde 11.01.2008 tarih ve 28 sayılı karar ile oy birliğiyle onaylanmıştı. Eylül 2008'de binalar boşaltılmaya başlanmıştı. Mal sahipleri sunulan teklifler tartışma yaratmıştı. Aralık 2013'te İstanbul 10'uncu İdare Mahkemesi, Beyoğlu Koruma Uygulama ve Beyoğlu Nazım İmar planlarını iptal edilmişti. Ancak iptal kararı koruma amaçlı imar planları dışına çıkarılıp özel projeler kapsamında yapıldığı için Tarlabaşı projesini etkilemediği kaydedilmişti. Temmuz 2014 Danıştay 6. Dairesi Beyoğlu Belediyesi'nin 5366 sayılı yenileme kanununu kullanarak yaptığı kamulaştırmaların ‘kamu yararına olmadığına' karar vererek kamulaştırmaları iptal edildi.